Περιοδοντολογία
Περιοδοντολογία είναι η ειδικότητα της οδοντιατρικής που ασχολείται με τους ιστούς γύρω από τα δόντια (περιοδόντιο: ούλα και οστό) και τις νόσους που μπορούν να πλήξουν τους ιστούς αυτούς. Το υγιές περιοδόντιο είναι πολύ σημαντικό στη διατήρηση της φυσικής οδοντοφυΐας γιατί αποτελεί το στήριγμα των δοντιών στη στοματική κοιλότητα. Όταν το περιοδόντιο νοσεί, η διατήρηση της οδοντοφυΐας διακυβεύεται. Οι δύο σημαντικές ασθένειες του περιοδοντίου είναι η ουλίτιδα και η περιοδοντίτιδα.
Ουλίτιδα είναι η φλεγμονή που περιορίζεται στα ούλα μόνο και τα κάνει να ματώνουν. Σε πιο προχωρημένα στάδια η περιοδοντική νόσος προχωράει πιο βαθιά στο κόκαλο και λέγεται περιοδοντίτιδα. Περιοδοντίτιδα λοιπόν είναι η μόλυνση στα ούλα και στο κόκκαλο. Σ’ αυτήν την περίπτωση τα δόντια μπορεί να αρχίσουν να κουνιούνται και σε ακραίες καταστάσεις πέφτουν από το στόμα. Αυτό συμβαίνει γιατί το κόκαλο είναι για τα δόντια ότι τα θεμέλια για το σπίτι, το στήριγμά τους.
Οι περιοδοντικές νόσοι θεραπεύονται. Συγκεκριμένα η θεραπεία της ουλίτιδας συνίσταται σε αποτρύγωση (αφαίρεση της τρυγίας-πέτρας με επαγγελματικό καθαρισμό) και σωστή στοματική υγιεινή. Η ουλίτιδα με τη σωστή φροντίδα είναι απολύτως αντιστρέψιμη. Ωστόσο αν δεν ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα και θεραπεία, η ουλίτιδα μπορεί να εξελιχθεί στην πιο προχωρημένη ασθένεια της περιοδοντίτιδας. Η θεραπεία της περιοδοντίτιδας χωρίζεται σε φάσεις τη συντηρητική και τη χειρουργική.
Η συντηρητική θεραπεία της περιοδοντίτιδας ή αλλιώς φάση ελέγχου της φλεγμονής, περιλαμβάνει διδασκαλία στη στοματική υγιεινή που να διασφαλίζει τη σωστή εφαρμογή και έναν ειδικό καθαρισμό στα δόντια κάτω από τα ούλα που ονομάζεται ριζική απόξεση. Η ριζική απόξεση γίνεται με τοπική αναισθησία και συνήθως ολοκληρώνεται σε 4 συνεδρίες.
Ο περιοδοντολόγος μπορεί να κρίνει ότι κάποιοι ασθενείς θα ωφεληθούν από την ταυτόχρονη χορήγηση αντιβίωσης και να χορηγήσει το κατάλληλο σχήμα. Στη συνέχεια περιμένουμε ένα χρονικό διάστημα κάποιων εβδομάδων , ώστε να επουλωθούν οι ιστοί και γίνεται επανεξέταση.
Στο μεσοδιάστημα έχουν δοθεί οι κατάλληλες οδηγίες. Στο τέλος αυτής της φάσης η φλεγμονή και η μόλυνση έχουν υποχωρήσει, παραμένει όμως η καταστροφή που έχει επέλθει (υφίζηση- υποχώρηση- στα ούλα και οστική απώλεια)
Η δεύτερη αυτή φάση ονομάζεται επίσης φάση αποκατάστασης των βλαβών. Περιλαμβάνει μικρές επεμβάσεις στα ούλα και το κόκαλο. Μερικά παραδείγματα τέτοιων επεμβάσεων είναι τα ακόλουθα:
• Ανοιχτή απόξεση
Είναι μια επέμβαση που προσφέρει πρόσβαση στις ρίζες των δοντιών ώστε η ριζική απόξεση να γίνει πιο αποτελεσματικά από ότι με την κλειστή συντηρητική θεραπεία. Μπορεί να καταλήξει σε εξάλειψη ή μείωση των περιοδοντικών θυλάκων.
• Ουλικά μοσχεύματα
Σε αρκετές περιπτώσεις η υφίζηση (πτώση) που έχει προκληθεί στα ούλα μπορεί να διορθωθεί με μόσχευμα που συνήθως λαμβάνεται από την υπερώα (ουρανίσκο) του ασθενή. Σε άλλες περιπτώσεις η πλήρης κάλυψη μπορεί να μην είναι εφικτή (λόγω π.χ. απώλειας οστού στα μεσοδόντια), αλλά μπορεί να επιτευχθεί πάχυνση στα λεπτά ούλα με τη βοήθεια μοσχεύματος από την υπερώα.
• Κατευθυνόμενη ιστική αναγέννηση
Είναι μια επέμβαση που αφορά στην δημιουργία νέου οστού στη θέση αυτού που καταστράφηκε από την περιοδοντίτιδα. Για να έχει επιτυχία, πρέπει να πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις τις οποίες θα αξιολογήσει ο περιοδοντολόγος. Συνήθως χρησιμοποιούνται κάποια υλικά όπως τεχνητό μόσχευμα και μεμβράνες που μέσω μιας διαδικασίας επούλωσης βοηθούν τον οργανισμό να παράγει κόκαλο από την αρχή.
Μετά τη θεραπεία της περιοδοντίτιδας και προκειμένου να διατηρηθεί το θεραπευτικό αποτέλεσμα απαιτούνται συχνοί επανέλεγχοι και επαγγελματικός καθαρισμός ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
Οι έρευνες έχουν δείξει ότι μετά την πάροδο τριμήνου από την τελευταία φορά καθαρισμού και απόξεσης, οι αποικίες των μικροβίων αρχίζουν να πολλαπλασιάζονται σε σημείο, ώστε να καθίστανται παθογόνες. Με άλλα λόγια υπάρχει πάλι κίνδυνος για μια έξαρση της ασθένειας.
Για να αποφευχθεί αυτή η έξαρση είναι απαραίτητο να γίνει ένας καθαρισμός και εντοπισμένη επαναληπτική ριζική απόξεση. Το χρονικό διάστημα επανάκλησης δεν είναι πάντα το ίδιο για όλους αλλά «κόβεται και ράβεται» στα μέτρα μας.
Ένα συνηθισμένο χρονικό διάστημα επανάκλησης είναι ανά τετράμηνο, δηλαδή τρεις φορές το χρόνο. Αν σκεφτεί κανείς ότι ένας άνθρωπος χωρίς περιοδοντίτιδα πρέπει να κάνει έναν επαγγελματικό καθαρισμό 2 φορές το χρόνο, συνειδητοποιεί ότι οι τρεις φορές που μπορεί να απαιτούνται για κάποιον με περιοδοντίτιδα δεν είναι τόσο δύσκολη υπόθεση.
